Miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim. Racibórz jest obok Opola jedną z historycznych stolic Górnego Śląska, gdzie rezydowali książęta opolsko-raciborscy. Do dzisiaj zachowało się wiele cennych zabytków, m.in. kaplica zamkowa pw. św. Tomasza Kantuaryjskiego, zwana perłą gotyku śląskiego. Miasto jako pierwsze w Polsce i Europie otrzymało certyfikat Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001. Według danych z 31 grudnia 2015 r. miasto miało 55 492 mieszkańców. Nazwa miasta pochodziła najprawdopodobniej od słowiańskiego imienia „Racibor” („Ratibor” – forma zgermanizowana). Według Weltzla pochodziła ona od czasownika „rati” = orać i „bor” = bór, las. Inne źródła nadają temu imieniu znaczenie „walczący na wojnie” bądź „chętny do boju”. , co jest zgodnie z ostatnimi badaniami onomastycznymi. Nazwa miasta pochodzi od dwóch znaczeniowo tożsamych słów „rati=walczyć” oraz „boriti=walczyć” i oznacza „walczący na wojnie”. Imię Racibor było charakterystyczne we wczesnym średniowieczu dla książąt pomorskich oraz obodrzyckich. Nadawano władcom imię Racibor być może na dobrą wróżbę, aby „walczyli i zwyciężali w boju”.
Racibórz zawsze był kulturalną stolicą regionu, do dziś tę tradycję kontynuują Dom Kultury „Strzecha”, Młodzieżowy Dom Kultury, Muzeum, Raciborskie Centrum Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna oraz Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej. Działalność tych instytucji obejmuje, bowiem nie tylko miasto, ale również placówki kulturalno-oświatowe ziemi raciborskiej. Największą instytucją kulturalną jest jednak Raciborskie Centrum Kultury.
W mieście znajdują się dwa kina „Bałtyk” oraz „Przemko”.
Ośrodkami kultury w mieście są:
Raciborskie Centrum Kultury,
Dom Kultury Strzecha,
Młodzieżowy Dom Kultury,
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Raciborzu,
Muzeum,
Kino Bałtyk w Raciborzu,
Niezależne Centrum Kultury „ASP-Akcja Sztuka Przestrzeń”,
Do lat 50 XX. w. w Raciborzu istniał sąd okręgowy. Mieścił się on w budynku obecnego zakładu poprawczego. Został on zlikwidowany w związku z reorganizacją sądownictwa. Powodem były m.in. braki kadrowe. Sądy okręgowe zostały zniesione, a na ich miejsce wprowadzono sądy wojewódzkie. Do jego jurysdykcji należały powiat głubczycki, kozielski i raciborski.
Miasto jest centralnym ośrodkiem powiatu raciborskiego, który jest regionem o charakterze rolniczo-przemysłowym. Przemysł jest skupiony przede wszystkim w mieście Racibórz. Bardzo ważną rolę odgrywało rolnictwo w mieście, bowiem sprzyjały temu korzystne warunki naturalne, m.in. urodzajne gleby oraz sprzyjające warunki klimatyczne z długim okresem wegetacyjnym. Około 60% użytków rolnych na terenie gminy Racibórz to gleby w klasach bonitacyjnych od I do III. Na terenie miasta działa kilka organizacji i instytucji, które wspierają rozwój rolnictwa, są to m.in.: Agencja Rozwoju Rolnictwa i Przemysłu Przetwórczego Regionu Raciborskiego, Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Zrzeszenie Plantatorów Roślin Okopowych w Raciborzu. W centrum miasta handel skupia się w ciągu ulic Opawskiej, Odrzańskiej i Długiej. W centrum usytuowane są także dwie galerie handlowe: Srebrna i Młyńska. W dzielnicy Obora duże centrum handlowe Castorama, Auchan, i inne, galeria handlowa.
Katolicy – W mieście istnieje 11 parafii. Racibórz posiada również Sanktuarium Matki Bożej Raciborskiej, do którego corocznie przybywa wielu pielgrzymów, natomiast w Brzeziu znajduje się grób siostry Marii Dulcissimy Hoffmann. W połowie sierpnia corocznie wyrusza raciborski nurt opolskiej pieszej pielgrzymki do Częstochowy. Raciborskie parafie należą głównie do dekanatu raciborskiego, którego jest siedzibą, lecz również jedna parafia należy do dekanatu tworkowskiego, natomiast parafia w Brzeziu należy do archidiecezji katowickiej. Przy parafiach działa wiele grup, m.in. Róże Różańcowe, Liturgiczna Służba Ołtarza, Dzieci Maryi oraz Duszpasterstwo Młodzieży Miasta Racibórz „Linia Najwyższego Napięcia”. Cmentarz na Ostrogu – Nekropolia pochodzi najprawdopodobniej z XIV w., lecz nagrobki na nim się znajdujące pochodzą z pierwszej połowy XIX w. Na cmentarzu znajdują się dwie kaplice. Pierwsza, murowana, pochodzi z początku XIX w., natomiast druga – drewniana w stylu neogotyckim pochodzi prawdopodobnie z 1869 r. Do innych wspólnot należą także: Żydzi, Ewangelicy, Ewangeliczni chrześcijanie, Jehowi oraz Buddyści.